Nhận định, soi kèo Negeri Sembilan vs Kedah, 20h00 ngày 26/2: Chìm trong khủng hoảng

Tôi ngồi ngẫm lại những câu từ rất thú vị của tiếng Việt như "Ngựa đá chứ không phải ngựa đá”, “Năm con mèo đến là năm con mèo đến chứ không phải năm con mèo đến”…

Ngồi so sánh với các thứ ngôn ngữ khác mà tôi biết như tiếng Anh, Pháp, Nga… và thấy các ngôn ngữ thường chỉ có một đại từ nhân xưng ở các ngôi như I, Je, Ia ở ngôi thứ nhất, You, Tu, Tưi ở ngôi thứ hai, He/She, Il/Elle, Ôn/Ana ở ngôi thứ ba nhưng tiếng Việt của chúng ta thì có rất nhiều từ để thể hiện. Ví dụ xưng ở ngôi thứ nhất có các từ như anh, em, con, tao, tôi, cháu, ông, bà, chú, bác, cô, dì, cậu, mợ...

Tôi ngồi nghĩ về một từ thôi - "chết". Chỉ một từ "chết" này mà tiếng Việt có biết bao nhiêu từ để miêu tả như: thân hoại mạng chung, mất, qua đời, từ trần, tạ thế, nhắm mắt xuôi tay, về cõi vĩnh hằng, yên giấc ngàn thu, về nơi suối vàng, về nơi nhàn cảnh, tỏi, toi...

Tôi ngồi ngẫm lại các cụm từ có chữ "ăn" mà chẳng liên quan gì đến việc ăn, tức là cho thức ăn vào miệng. Đây nhé: ăn chơi, ăn chia, ăn nằm, làm ăn, ăn mặc, ăn nhậu, ăn tiêu, ăn bớt, ăn bẩn, ăn chặn, ăn cắp, ăn Tết. Tôi đã tìm ra hơn 60 cụm từ “ăn” mà không liên quan đến ăn theo nghĩa đen của từ này.

Ngày nay, vì học ngoại ngữ rất quan trọng nên nhiều người có thể không để ý, không có thời gian khám phá, đi tìm cái hay, cái đặc biệt của tiếng Việt, nhưng ai để ý một chút sẽ thấy tiếng Việt của chúng ta đẹp lắm, khác biệt lắm, thú vị vô cùng.

Tôi ngồi và nhớ lại các sự kiện lịch sử của dân tộc ta và nhớ về năm 1945, sắc lệnh số 20 về việc học chữ Quốc ngữ bắt buộc được ban hành. Sắc lệnh quan trọng này đã đưa chữ Quốc ngữ trở thành hệ chữ viết chính thức hiện nay của tiếng Việt. May thay chúng ta chính thức dùng chữ Quốc ngữ và thật sự may mắn khi tôi học tiếng Pháp, tiếng Anh dễ dàng hơn nhiều so với các bạn Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc…

Tôi ngồi và nhớ lại mốc quan trọng của tiếng Việt: Khoa thi Hán học cuối cùng được tổ chức vào năm 1919. Đây có lẽ là mốc quan trọng khi chữ Nôm, chữ Hán chính thức rút lui, nhường chỗ cho chữ Quốc ngữ. Thật sự là tuyệt vời!

Lịch sử chữ Quốc ngữ không chỉ có 100 năm trở lại đây mà từ 400 năm trước, khi các giáo sĩ Dòng Tên tạo ra nó từ đầu thế kỷ thứ 17. Để thực hiện công cuộc truyền đạo tại Việt Nam, các giáo sĩ phương Tây với sự cộng tác của một số thầy người Việt đã tạo nên một lối chữ viết căn cứ trên mẫu tự Latin để có thể diễn tả ngôn ngữ Việt. Rõ ràng việc nghiên cứu lịch sử chữ viết tiếng Việt của chúng ta là một đề tài quan trọng, một vấn đề lớn và cần được quan tâm hơn nữa.

Hôm nay, tôi cầm trên tay 2 bản của cuốn sách Lịch sử chữ quốc ngữ 1620 - 1659của linh mục Đỗ Quang Chính vừa mới xuất bản chào mừng Ngày tôn vinh tiếng Việt. Sách do tủ sáchRa Khơiấn hành năm 1972, là tài liệu có giá trị trong ngành Ngữ học Việt Nam. Ấn phẩm có thêm một số sửa chữa của tác giả vào năm 2007. Cả bản sách phổ thông lẫn bản đặc biệt của cuốn sách làm tôi rất xúc động. Tôi ngồi đọc đi đọc lại và suy ngẫm rất nhiều.

Sách gồm có bốn chương: Chương 1 tổng hợp một số nhận xét của một số người Tây phương về tiếng Việt, chương 2 sơ lược giai đoạn thành hình chữ Quốc ngữ từ năm 1620 đến năm 1648, chương 3 nói về việc linh mục Đắc Lộ soạn thảo và cho xuất bản hai sách chữ Quốc ngữ đầu tiên năm 1651. Cuối cùng là phân tích những tài liệu viết tay năm 1659 của hai người Việt Nam là Igesico Văn Tín và Bento Thiện.

Tôi đang đặc biệt nhớ đến công lao của Francisco de Pina, người châu Âu đầu tiên nói thạo tiếng Việt và Alexandre de Rhodes, người đã soạn thảo và cho xuất bản hai cuốn sách chữ quốc ngữ đầu tiên. Tôi muốn nhìn thấy tận mắt và muốn có bản sao chép của 2 cuốn từ điển của Gaspar d’Amaral và Antonio Barbosa.

Ngay trong lúc này, tôi thành tâm muốn có mặt tại quê hương của Francisco de Pina là Guarda, Bồ Đào Nha và quê hương của Alexandre de Rhodes là Avignon, ở miền nam nước Pháp. Tôi cũng muốn đến ngay Thanh Chiêm, Quảng Nam, nơi khai sinh ra chữ Quốc ngữ để tìm lại những dấu tích cổ xưa, để biết ơn và trân trọng.

Ngay trong sáng hôm nay, tôi rất hạnh phúc khi hơn 8 giờ sáng, đúng ngày tôn vinh tiếng Việt và ngày phát hành sách Lịch sử chữ Quốc ngữ 1620 - 1659, Giáo sư Phan Văn Trường đã có mặt tại Đường Sách Nguyễn Văn Bình, quận 1, TP.HCM và đã chụp ảnh với cuốn sách này. Giáo sư đích thân ra mua sách ủng hộ, tham gia tôn vinh tiếng Việt và chữ Quốc ngữ.

Hạnh phúc còn hơn nữa khi GS Phan Văn Trường nhắn tin với mong muốn rất nhân văn: "... chúng ta tặng tất cả các đại sứ quán của các nước trên thế giới cuốn sách mà Thái Hà xuất bản. Bên cạnh cuốn sách, chúng ta có thể nói đôi dòng về nền văn hóa và văn học của nước Việt Nam".

Ngay lúc này, tôi đang rất thích thú với nhận xét của Alexandre de Rhodes rằng: “… nghe người Việt nói chuyện với nhau, nhất là giữa nữ giới, tôi có cảm tưởng như mình nghe chim hót…”. Tôi cũng cứ ngẫm suy mãi, tiếng Việt của chúng ta khi thể hiện qua âm nhạc thì luôn thật tuyệt vời. Và rõ ràng cần tôn vinh tiếng Việt nhiều hơn, mạnh hơn, cụ thể hơn ở trong nước, với 100 triệu đồng bào đang nói tiếng Việt, viết tiếng Việt.

TS Nguyễn Mạnh Hùng 

Dựa trên các nguồn tư liệu quý của các nhà nghiên cứu nước ngoài như: Henri Oger, Albert Kant; bảo tàng Quai Branly (Pháp)... Hoàng thành Thăng Long phối hợp với nhà nghiên cứu văn hóa Trịnh Bách cùng nghệ nhân các làng nghề chuyên làm đèn Trung thu xưa ở phố cổ Hà Nội, Thanh Oai (Hà Nội), Báo Đáp (Nam Định), Đông Hồ (Bắc Ninh)... phục dựng các mẫu đèn cổ đã bị thất truyền từ những nguyên liệu truyền thống giấy dó, giấy nhiễu, giấy bóng kính, nan tre, mây, hồ dán...

Nổi bật nhất là đèn cá chép hóa rồng, đèn cá chép trông trăng, đèn cua sống, đèn cua chín, đèn thỏ, đèn bướm, đèn tôm, đèn quả đào, quả lựu, đèn trống...

Dịp này, Hoàng thành Thăng Long còn có các gian hàng bày đồ chơi trung thu truyền thống như: ông tiến sĩ giấy, ông đánh gậy trông trăng, mặt nạ giấy bồi, đầu sư tử, trống ếch, trống bỏi, tàu thủy sắt tây, thỏ đánh trống, tò he, thiên nga nhồi bông...

"Nếu khui trúng mẫu thường thì tôi sẽ trả 165.000 đồng", chị cho biết. Lần đầu mua loại đồ chơi này nhưng chị Hiếu đã mua liên tiếp 3 búp bê trong 2 ngày vì "đáng yêu và thích cảm giác bất ngờ khi khui hộp mù".

Nhà Phạm Chinh có 5 con nhỏ. Bé lớn nhất 6 tuổi, bé út 6 tháng tuổi. Ngoài bà nội, bà ngoại còn có thêm cụ Phụng (76 tuổi) giúp đỡ chị trông nom chăm sóc các con. Hôm đó, cụ Phụng đang bế bé út bỗng nhiên bị choáng, cụ đã cố gắng bám vào kệ ti vi nhưng không kịp.

"Trước khi ngã cụ vẫn kịp thất thanh gọi tên tôi. Tôi vội chạy lại thấy cả 2 cụ cháu ngã nhào ra đất. Mẹ tôi ở ngoài cũng vội vào hỗ trợ. Gia đình có người làm bác sĩ nên tôi cũng được dặn rằng với người bị ngã không nên đỡ sốc dậy ngay, cần hỏi han, kiểm tra thêm tình hình", chị Chinh kể.

Sau khi thăm khám và yên tâm về sức khỏe của 2 cụ cháu, Phạm Chinh đăng tải clip lên mạng xã hội. Rất nhanh chóng đoạn clip thu hút hơn 30 triệu lượt xem, hàng trăm nghìn lượt bình luận, chia sẻ từ cộng đồng mạng. 

Bên cạnh những lời chúc mừng bà cháu tai qua nạn khỏi, nhiều người chỉ trích thái độ của mẹ con chị Chinh với cụ bà. Cũng có người nêu ý kiến về việc bài trí đồ đạc trong nhà sao cho an toàn.

"Trời ơi, bà bị va đầu mạnh như thế... Bà có sao không, thương bà quá, không ngồi dậy nổi luôn đó. Thằng bé nó khóc không thành tiếng 1 hơi dài luôn á, may có tay bà đỡ nữa. Thương 2 bà cháu quá ạ".

"Sao tôi không thấy một ánh mắt nào quan tâm tới bà cụ vậy, ít ra cũng hỏi xem cụ như thế nào chứ? Từ mẹ tới con chỉ chăm chăm vào cháu bé. Bà chắc sẽ xót cháu và tự trách mình nữa. Thương quá".

"Mình nghĩ để bà nằm một lúc tốt hơn. Người già ngã nên quan sát xem như thế nào chứ đừng đỡ dậy ngay. Rất nguy hiểm đến tính mạng. Bà và em bé đều không sao là tốt lắm rồi. Mọi người đừng có tiêu cực nữa, trong mắt mẹ, con luôn là sự ưu tiên hàng đầu mà".

"Nhà có người già và trẻ nhỏ mà không gian nhà bài trí hẹp và quá nhiều đồ góc cạnh cứng sắc. Nên phải xem lại đi ạ".

"Cần thay đổi nội thất và cách sắp xếp. Chứ lần này hên lần sau chưa biết thế nào đâu ạ. Theo tôi nên dẹp bỏ hết các đồ có góc cạnh, rất nguy hiểm khi nhà có trẻ nhỏ và người già".

Trước phản ứng trái chiều từ cư dân mạng, chiều 4/1, một lần nữa chị Chinh đã đưa 2 bà cháu tới bệnh viện kiểm tra lại sức khỏe để mọi người thật yên tâm.

"Nhìn trên camera thì thấy rõ cụ đập đầu vào ghế nhưng thực tế cụ bị đau ở hông, còn bé con thì bị u đầu, thoa dầu là hết. Cụ ở với gia đình mình đã 2 năm rồi, chăm sóc con cái cho mình, gia đình coi cụ như người thân vậy. Vì thế mình là người thương cụ nhất, các bạn yên tâm nhé.

Chỉ mong qua vụ việc của gia đình mình, các bạn có thể rút ra bài học cho riêng mình: Bài trí đồ đạc trong nhà giảm thiểu góc cạnh và đảm bảo an toàn vì người già, trẻ nhỏ rất dễ ngã. Đồng thời khi có người bị ngã không nên dựng, nhấc ngồi dậy đột ngột mà cần kiểm tra hỏi thăm hiện trạng người đó ra sao, tránh gây nguy hiểm tới tính mạng", chị Chinh nói.

Ảnh, clip: NVCC

Con trai khoe clip bố mẹ tình cảm lên mạng xã hội, nhiều người trầm trồ